Συμπεριφορά και ανάλυση συμπεριφοράς
Συμπεριφορά είναι οτιδήποτε κάνει ο άνθρωπος μέχρι να ξανακοιμηθεί. Είναι οποιαδήποτε αλληλεπίδραση του οργανισμού με το εσωτερικό ή εξωτερικό περιβάλλον. Η σκέψη, η γραφοκινητικότητα, η οδήγηση, η περιγραφή ενός συναισθήματος είναι συμπεριφορά.
Η ανάλυση Συμπεριφοράς έχει σαν στόχο τη μελέτη, την κατανόηση και την ερμηνεία της συμπεριφοράς του ανθρώπου.
Χωρίζεται στο Θεμελιώδη Συμπεριφορισμό, την Πειραματική Ανάλυση και στην Εφαρμοσμένη Ανάλυση Συμπεριφοράς (ΕΑΣ) η οποία έχει ως ασχολία την επίλυση σημαντικών κοινωνικά προβλημάτων χρησιμοποιώντας τις μεθόδους και τις αρχές της επιστήμης.
Η Εφαρμοσμένη Ανάλυση Συμπεριφοράς (ABA) ως επιστήμη χρησιμοποιεί τις αρχές και τεχνικές της συμπεριφοράς, της μάθησης και του κινήτρου και τις εφαρμόζει σε προβλήματα κοινωνικής σημασίας με σκοπό τη βελτίωση της ζωής του οργανισμού.
Η επιστήμη της Ανάλυσης Συμπεριφοράς
Η ΕΑΣ στηρίζεται στην καταγραφή δεδομένων και στη λεπτομερή αναλυση τους ώστε να κατανοήσουμε πως η συμπεριφορά του ατόμου επηρεαζεται από περιβαλλοντικές μεταβλητές. Μας ενδιαφέρει η αιτία της και μελετάμε τι συνέβη πριν και τι μετά από μια συμπεριφορά. Με την ανάλυση των δεδομένων μπορουμε να κατανοήσουμε για ποιο λόγο συμβαίνει και ποιά η συνέπεια που την ενισχύει.
Το «Πως» οι βιολογικοί, φαρμακολογικοί και βιωματικοί παράγοντες επηρεάζουν τη συμπεριφορά των ανθρώπων αναλύεται και μελετάται απο τους Αναλυτές Συμπεριφοράς. Δίνουν ιδιαίτερη βάση στη μελέτη των παραγόντων που επηρεάζουν συστηματικά τη συμπεριφορά των ατόμων, το οποίο είναι χρήσιμο για τη βελτίωση προβληματικών συμπεριφορών. Η επιστήμη της Ανάλυσης Συμπεριφοράς έχει κάνει ανακαλύψεις που έχουν αποδειχθεί χρήσιμες για την διαχείριση κοινωνικά σημαντικών συμπεριφορών σε τομείς όπως η εκπαίδευση, η ειδική αγωγή και η θεραπεία των διάχυτων αναπτυξιακών διαταραχών , η ψυχική υγεία, η λήψη φαρμάκων, η υγιεινή διατροφή, η ασφάλεια στο χώρο εργασίας, κ.ά.
Παρέμβαση & μέθοδος ΑΒΑ
Η θεραπεία ABA περιλαμβάνει τεχνικές που βοηθούν στην κατανόηση και αλλαγή συμπεριφορών και στοχεύουν στην εκπαίδευση χρήσιμων δεξιοτήτων που βοηθούν το άτομο στην καθημερινή ζωή. Αποτελείται από λεπτομερή αξιολόγηση εντοπίζοντας τις δεξιότητες που απουσιάζουν από τη συμπεριφορά ενός ατόμου.
Εξατομικευμένα προγράμματα, παρεμβάσεις και στόχοι γράφονται από Πιστοποιημένο Αναλυτή Συμπεριφοράς σύμφωνα με τις ανάγκες και τις προτιμήσεις του ατόμου και της οικογένειας. Στόχος είναι να αυξηθεί η συχνότητα επιθυμητών συμπεριφορών και να ελαττωθεί η περιοδικότητα ανεπιθύμητων συμπεριφορών που επηρεάζουν τη μάθηση, με απώτερο σκοπό το άτομο να λειτουργεί αυτόνομα στην κοινωνία. Προγράμματα και παρεμβάσεις ABA περιλαμβάνουν τη διδασκαλία δεξιοτήτων ομιλίας, λόγου και λειτουργικής επικοινωνίας, κοινωνικών και ακαδημαϊκών δεξιοτήτων, το λειτουργικό παιχνίδι, καθώς και την αντιμετώπιση προβλημάτων συμπεριφοράς, ύπνου, πρόσληψης τροφής κ.ά. Η θεραπεία μπορεί να λάβει χώρο στο σπίτι, στο σχολείο ή άλλα πλαίσια όπου κρίνεται απαραίτητο.
Ποιούς αφορά η θεραπεία ABA?
Οι τεχνικές της Εφαρμοσμένης Ανάλυσης Συμπεριφοράς (ΑΒΑ) εφαρμόζονται σε διάφορα προβλήματα συμπεριφοράς ή στη διδασκαλία νέων δεξιοτήτων, στην ανάπτυξη γλωσσικών ικανοτήτων, στην ειδική αγωγή, στον τομέα της εκπαίδευσης, της υγείας, της ψυχικής υγείας, της διατροφής, της φαρμακολογίας, της συμπεριφοριστικής γεροντολογίας, των επιχειρήσεων και της διαχείρισης οργανωτικής συμπεριφοράς, της κοινωνικής βοήθειας, της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας, καθώς και σε πολλούς άλλους τομείς.
Η επιστημονικά τεκμηριωμένη θεραπεία ABA θεωρείται ο «χρυσός κανόνας» και η πλέον αποτελεσματική μέθοδος θεραπείας για άτομα στο φάσμα του αυτισμού ή με άλλες αναπτυξιακές διαταραχές και μαθησιακές δυσκολίες, διαταραχές συμπεριφοράς, καθημερινά συμπεριφοριστικά προβλήματα και δυσκολίες. Μπορεί να εφαρμοστεί σε ανθρώπους κάθε ηλικίας.
Εργαζόμαστε μετρήσιμα και κάνουμε τις απαραίτητες αλλαγές στον περιβάλλον αλλά και στο άτομο όταν εκπαιδευουμε τον ίδιο να διαχειρίζεται τον εαυτο του για να πετύχουμε αυτόν το σκοπό.
“Οι συνέπειες μιας πράξης επηρεάζουν την πιθανότητα να επαναληφθεί.”
B.F Skinner